Задание к тексту:

1. Выделите все имена существительные.

2. Сгруппируйте их по склонениям (можно использовать разные цвета).

3. Выберите по одному слову каждого типа склонения и просклоняйте их (если какое-то склонение в тексте не представлено, то обязательно напишите это).

4.Прокомментируйте на примере выбранных вами слов схожесть и различия между русскими и польскими склонениями.

Skarbnik

Sandomierscy górnicy mówią, iż Skarbnik jest opiekunem Wszystkich kruszców w ziemi polskiej. Nieraz w górniczej kurcie przychodzi on do szybu, ażeby znużonych robotników wyręczyć: wtedy najbliżej stojący podaje mu świecę zapaloną na kilofie; trzeba bowiem wiedzieć, że górnik bez światła, to niby żeglarz bez gwiazd. Skarbnik dobrze przyjęty łupie za trzech i za trzech szlepuje, odkrywa najobfitsze żyły i najprostszą drogę z szybu do szybu wycina; w przeciwnym razie mści się na winowajcy. Raz go jakiś górnik nie przyjął na nocleg do szałasu; za to go Skarbnik nazajutrz w szybie obłąkał; a wodząc po wszystkich górach polskich najszczersze pokazywał mu kruszce; tam karń srebra leżała obłazgiem, a tam czyste złoto strumieniem się lało. Górnik na samym oglądaniu tych skarbów strawił lat 50, ale mu ten długi czas minął jak jeden dzień. Powrócił wreszcie na ziemię i cuda o tej wędrówce podziemnej opowiadał; chciał nawet przewodników naprowadzić na owe kruszce, nikogo jednakże z dawnych znajomych nie znalazł; wszyscy już byli wymarli; żyjący zaś nie chcieli mu wierzyć, więc dostał pomieszania zmysłów. Ówże Skarbnik zalał Olkusz za karę, że górnicy olkuszcy chcieli Jasną Górę podkopać. Najmilszym mieszkaniem Skarbnika są góry jakieś na Szląsku.

1. Имена существительные:
- Skarbnik
- Sandomierscy górnicy
- opiekunem
- kruszców
- ziemi
- górniczej
- kurcie
- szybu
- robotników
- świecę
- kilofie
- górnik
- światła
- żeglarz
- gwiazd
- łupie
- szlepuje
- żyły
- drogę
- winowajcy
- górnik
- nocleg
- szałasu
- Skarbnik
- szybie
- górach
- pokazywał
- kruszce
- karń
- srebra
- złoto
- oglądaniu
- skarbów
- lat
- dzień
- ziemię
- cuda
- wędrówce
- przewodników
- kruszce
- znajomych
- pomieszania
- zmysłów
- Skarbnik
- Olkusz
- górnicy
- Jasną Górę
- mieszkaniem
- góry
- Szląsku

2. Группировка по склонениям:
- Первое склонение (красный цвет): Skarbnik, opiekunem, kruszców, ziemi, górniczej, kurcie, świecę, drogę, nocleg, szałasu, karń, ziemię, wędrówce, mieszkaniem.
- Второе склонение (синий цвет): górnicy, robotników, górnik, winowajcy, górnik, górnicy, kruszce, skarbów, zmysłów, górnicy.
- Третье склонение (зеленый цвет): łupie, szlepuje, szybu, światła, żeglarz, gwiazd, żyły, srebra, złoto, lat, dzień, cuda, przewodników, kruszce, znajomych, pomieszania, górnicy, Skarbnik, Olkusz, Jasną Górę, góry, Szląsku.

3. Примеры слов разных склонений:
- Первое склонение: Skarbnik (mianownik), drogę (biernый), nocleg (mianownik), ziemię (biernый), mieszkaniem (narzędnik).
- Второе склонение: górnicy (mianownik), robotników (dopełniacz), górnik (mianownik), kruszce (mianownik), górnicy (mianownik).
- Третье склонение: szybu (mianownik), srebra (dopełniacz), złoto (mianownik), lat (mianownik), góry (mianownik), Szląsku (miejscownik).

4. Сравнение русских и польских склонений:
- В русском языке есть 6 падежей (именительный, родительный, дательный, винительный, творительный, предложный), в польском - 7 (mianownik, dopełniacz, celownik, biernый, narzędnik, miejscownik, wołacz).
- В русском языке склонения различаются по окончаниям, в польском - по типам изменений в корне слова.
- Оба языка имеют слова разных склонений, но способы их изменения и использования в предложениях могут отличаться.